Số Lượng Lao Động Từ 15 Tuổi Trở Lên

Lực lượng lao động trên 15 tuổi là một trong những nguồn lực quan trọng nhất của Việt Nam. Với hơn 51 triệu người vào năm 2022, lực lượng lao động đóng vai trò chủ chốt trong quá trình phát triển kinh tế – xã hội của đất nước. Việc nghiên cứu về lực lượng lao động trên 15 tuổi nhằm đánh giá tiềm năng, vai trò và đề ra các giải pháp nhằm nâng cao chất lượng và hiệu quả sử dụng nguồn nhân lực này là một việc làm cần thiết và cấp bách. Trong bài viết này, Sen Vàng  sẽ điểm qua top 10 tỉnh, thành có lực lượng lao động từ 15 tuổi trở lên cao nhất Việt Nam và tìm hiểu về những điều đặc biệt của mỗi nơi.

Lực lượng lao động trong độ tuổi lao động là 45,9 triệu người, tăng 1,4 triệu người. Lao động từ 15 tuổi trở lên đang làm việc là 50,5 triệu người, tăng 1,5 triệu người so với 9 tháng năm 2021.

Tỷ lệ tham gia lực lượng lao động 9 tháng năm 2022 ước đạt 68,5%, tăng 0,9 điểm phần trăm so với cùng kỳ năm trước. Lao động 15 tuổi trở lên có việc làm trong quý III-2022 ước tính là 50,8 triệu người. Con số này bao gồm 14 triệu người đang làm việc ở khu vực nông, lâm nghiệp và thủy sản, chiếm 27,6% tổng số; khu vực công nghiệp và xây dựng 17 triệu người, chiếm 33,4%; khu vực dịch vụ 19,8 triệu người, chiếm 39%.

Tính chung 9 tháng năm nay, lao động từ 15 tuổi trở lên đang làm việc là 50,5 triệu người, bao gồm 13,9 triệu người đang làm việc ở khu vực nông, lâm nghiệp và thủy sản, giảm 1,1% so với cùng kỳ năm trước; khu vực công nghiệp và xây dựng là 16,9 triệu người, tăng 4,5%; khu vực dịch vụ là 19,7 triệu người, tăng 4,8%.

Tỷ lệ thất nghiệp trong độ tuổi lao động quý III-2022 ước tính là 2,28%. Tính chung 9 tháng năm 2022, tỷ lệ thất nghiệp của lao động trong độ tuổi là 2,35%, trong đó khu vực thành thị là 2,88%; khu vực nông thôn là 2,02%. Tỷ lệ thất nghiệp của thanh niên (từ 15 tuổi đến 24 tuổi) 9 tháng năm 2022 ước tính là 7,86%, trong đó khu vực thành thị là 9,65%; khu vực nông thôn là 6,91%. Tỷ lệ thiếu việc làm của lao động trong độ tuổi quý III-2022 là 1,92%. Tính chung 9 tháng năm nay, tỷ lệ thiếu việc làm của lao động trong độ tuổi ước tính là 2,29%, trong đó tỷ lệ thiếu việc làm khu vực thành thị là 1,75%; tỷ lệ thiếu việc làm khu vực nông thôn là 2,63%.

Theo kết quả sơ bộ từ khảo sát mức sống dân cư trong 9 tháng năm 2022, tình hình đời sống của hộ dân cư đã ngày càng cải thiện. Trong 9 tháng năm nay, có 25,4% hộ gia đình nhận được sự trợ giúp từ các nguồn hỗ trợ khác nhau. Bên cạnh đó, gói hỗ trợ do ảnh hưởng dịch Covid-19 của Chính phủ tiếp tục được thực hiện. Theo báo cáo của Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội, tính đến ngày 22-9-2022 gói hỗ trợ theo Nghị quyết số 11/NQ-CP đã giải ngân khoảng 3.539 tỷ đồng hỗ trợ cho hơn 5 triệu người lao động tại 120.295 doanh nghiệp.

Cụ thể, Luật Bảo hiểm xã hội (sửa đổi) đã bổ sung chương III về trợ cấp hưu trí xã hội.

Luật quy định chế độ trợ cấp hưu trí xã hội do ngân sách Nhà nước bảo đảm trên cơ sở kế thừa và phát triển một phần từ quy định về trợ cấp xã hội hằng tháng đối với người cao tuổi.

Theo đó, công dân Việt Nam được hưởng trợ cấp hưu trí xã hội khi từ đủ 75 tuổi trở lên và không hưởng lương hưu hoặc trợ cấp bảo hiểm xã hội hằng tháng, trừ trường hợp khác theo quy định của Chính phủ.

Công dân Việt Nam từ đủ 70 tuổi đến dưới 75 tuổi thuộc hộ nghèo, hộ cận nghèo và đáp ứng đủ điều kiện quy định thì được hưởng trợ cấp hưu trí xã hội.

Nghị định số 20/2021/NĐ-CP quy định người từ đủ 80 tuổi trở lên không có lương hưu được hưởng trợ cấp xã hội với mức hưởng là 360.000 đồng.tháng và được đề xuất nâng lên 500.000 đồng/tháng từ 1/7/2024. Như vậy, so với quy định hiện hành, đô tuổi hưởng trợ cấp hưu trí hạ từ 80 tuổi xuống 75 tuổi và được đổi tên từ trợ cấp xã hội thành trợ cấp hưu trí khi Luật BHXH sửa đổi có hiệu lực.

Hệ thống đang kiểm tra truy cập của bạn.

Trình duyệt của bạn xẽ được chuyển sang trang đích trong vòng vài giây tới.

Vui lòng đợi trong giây lát!...

Lao động trên 35 tuổi ít cơ hội việc làm?

Từng làm kế toán văn phòng ở một cơ quan Nhà nước nhưng do gia đình có việc nên chị Ng.Th.Th (quận Hà Đông) đã xin nghỉ hẳn. Sau đó, chị Th. đi làm dọn dẹp, phụ bếp cho nhà hàng nhưng được một thời gian lại nghỉ vì lương thấp và không được đóng bảo hiểm xã hội. Tìm việc đối với những người trên 35 tuổi đã khó vì hiện có nhiều DN bị thiếu đơn hàng thì với chị Th. ở tuổi 49 gian nan hơn nhiều. “Hôm nay tôi đến Trung tâm Dịch vụ việc làm Hà Nội và được cán bộ tư vấn giới thiệu vài vị trí việc làm. Tôi mong muốn được làm kế toán, nhân viên văn phòng hoặc bán hàng quần áo thời trang” – chị Th. chia sẻ.

Thực tế cho thấy, các DN ở Hà Nội tuyển dụng nhiều lao động trẻ từ 18 – 30 tuổi cho đa dạng vị trí việc làm và vẫn lấy người trên 35 tuổi làm quản lý, trưởng – phó phòng, yêu cầu có trình độ chuyên môn và kinh nghiệm, số lượng ít hơn. Phó Giám đốc Trung tâm Dịch vụ việc làm Hà Nội Vũ Quang Thành cho biết, mỗi DN có đường hướng riêng trong công tác sử dụng lao động. Việc tuyển dụng lao động phụ thuộc vào vị trí việc làm ở từng DN. Ở các khu công nghiệp, khu chế xuất, nếu DN sử dụng nhiều lao động làm trong dây chuyền sản xuất thì họ tuyển người trẻ, có sức khỏe tốt, trình độ sơ cấp đổ lại.

Các DN bên ngoài khu công nghiệp thường tuyển dụng lao động trẻ bởi sự thích ứng thích nghi với công việc, sẵn sàng tiếp cận công nghệ.  Nhưng nhiều khi DN không sử dụng hết lao động trẻ; những người có kinh nghiệm, năng lực làm việc thì 60 tuổi vẫn được giữ lại, chẳng hạn như lao động lành nghề. Hiện nay, các DN tuyển trưởng – phó phòng đều yêu cầu về kinh nghiệm, không đặt nặng vấn đề tuổi tác.

Trong trường hợp người lao động mất việc và hưởng chính sách bảo hiểm thất nghiệp, khi đến Trung tâm Dịch vụ việc làm Hà Nội thì được giới thiệu việc làm mới, đào tạo nghề miễn phí để sớm quay trở lại thị trường lao động. Hiện nay Trung tâm Dịch vụ việc làm Hà Nội đang đào tạo 4 nghề: Kỹ thuật pha chế đồ uống, Kỹ thuật chế biến món ăn, Tin học văn phòng, May công nghiệp. “Đa phần người lao động học nghề Kỹ thuật pha chế đồ uống, Kỹ thuật chế biến món ăn trên 35 tuổi, sau khi tốt nghiệp khóa học đã khởi nghiệp bán hàng online và có nhiều khách hàng vì sản phẩm chế biến đạt chất lượng, bắt mắt” – bà Vũ Thanh Liễu – Phó Giám đốc Trung tâm Dịch vụ việc làm Hà Nội cho hay.

Việc làm cho lao động 35 – 45 tuổi, lương 7 – 10 triệu đồng

Nhằm giúp người lao động mới, lao động mất việc sớm quay trở lại thị trường lao động, Trung tâm Dịch vụ việc làm Hà Nội liên tục tổ chức các phiên giao dịch việc làm trực tuyến kết nối nhiều tỉnh thành, phiên giao dịch việc làm lưu động tại các quận huyện. Ghi nhận cho thấy, các DN bên cạnh tuyển dụng lao động 18 – 30 tuổi thì vẫn có những việc làm cho người 35 tuổi trở lên.

Đơn cử, Công ty TNHH Nhôm Việt Ý tuyển 15 Nhân viên Marketing, Nhân viên KCS, Nhân viên kinh doanh, 25 – 45 tuổi, mức lương 8 – 20 triệu đồng/tháng. Hợp tác xã Môi trường Đô thị Tân Triều tuyển 100 Công nhân chăm sóc cây xanh, Công nhân vệ sinh, tuổi 18 – 60, mức lương 5 – 7 triệu đồng/tháng. Công ty TNHH Hệ thống dây Sumi Hanel tuyển 50 Công nhân sản xuất, 18 – 40 tuổi, lương 9 – 12 triệu đồng/tháng. Công ty CP Công nghiệp Bảo Minh Châu tuyển 20 người tuổi từ 22 – 40 vào vị trí Công nhân lắp ráp tủ điện, Công nhân hàn, Thợ điện, nước, điều hòa, Nhân viên dự toán ME, Nhân viên thiết kế mạch điện, Nhân viên kế toán dự án, mức lương 7 – 10 triệu đồng/tháng…

Chia sẻ về việc tuyển dụng lao động trên 35 tuổi, ông Nguyễn Văn Thoại – Phó Giám đốc Trung tâm dịch vụ hàng không thuộc Công ty CP Đào tạo huấn luyện nghiệp vụ hàng không cho biết: Hiện tại Công ty vẫn tuyển lao động 35 tuổi làm Vệ sinh sân bay, Bốc xếp hàng hóa, Vận chuyển hàng hóa. Những ai có kinh nghiệm và bằng cấp đầy đủ thì ứng tuyển vị trí check in mặt đất của các hãng hàng không. Riêng vị trí Lái xe, người 45 tuổi vẫn có thể ứng tuyển nếu đáp ứng điều kiện về sức khỏe, có bằng lái xe theo yêu cầu. Mức lương nhân viên vệ sinh sân bay từ 7 – 10 triệu đồng/tháng.

Hiện tại Công ty TNHH Ninsing Logistics có tuyển lao động trên 35 tuổi làm Nhân viên giao nhận bằng xe máy, làm giờ hành chính từ thứ Hai đến thứ Bảy, được đóng BHXH theo quy định và có thêm bảo hiểm 24/7. “Chỉ cần ứng viên nắm vững các nghiệp vụ thao tác liên quan đến phần mềm hệ thống của công ty, có điện thoại thông minh và xe máy. Hiện tại các chị 40, 42, 45 tuổi vẫn đang làm công việc giao nhận hàng có thu nhập rất tốt, từ 8 – 10 triệu đồng/tháng”- chị Hoàng Thị Hiền – Trưởng nhóm tuyển dụng Công ty TNHH Ninsing Logistics miền Bắc cho hay.

Như vậy cơ hội việc làm cho người 35 tuổi trở lên vẫn có nếu người lao động biết nắm bắt. Trong bối cảnh hiện nay có nhiều DN thiếu đơn hàng, để không bị mất việc, ông Vũ Quang Thành khuyên người lao động chủ động nâng cao tay nghề. Đồng thời, người lao động cập nhật kiến thức liên quan đến vị trí việc làm của mình theo cùng sự chuyển động của thị trường lao động. Trường hợp bất khả kháng xảy ra, người lao động có kiến thức và kỹ năng thì việc chuyển dịch việc làm rất dễ.

Em năm nay 17 tuổi, sống ở vùng miền núi. Do điều kiện hoàn cảnh em đã nghỉ học và muốn về Thành phố tìm việc. Đề nghị cho biết: ngành nghề nào mà người lao động dưới 18 tuổi không được làm không?

- Khoản 3 Điều 143 Bộ Luật lao động 2019 quy định đối với người lao động chưa thành niên như sau:

“1. Lao động chưa thành niên là người lao động chưa đủ 18 tuổi.

2. Người từ đủ 15 tuổi đến chưa đủ 18 tuổi không được làm công việc hoặc làm việc ở nơi làm việc quy định tại Điều 147 của Bộ luật này.

3. Người từ đủ 13 tuổi đến chưa đủ 15 tuổi chỉ được làm công việc nhẹ theo danh mục do Bộ trưởng Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội ban hành.

4. Người chưa đủ 13 tuổi chỉ được làm các công việc theo quy định tại khoản 3 Điều 145 của Bộ luật này”.

- Điều 145 Bộ luật Lao động 2019 quy định như sau:

“Sử dụng người chưa đủ 15 tuổi làm việc

1. Khi sử dụng người chưa đủ 15 tuổi làm việc, người sử dụng lao động phải tuân theo quy định sau đây:

a) Phải giao kết hợp đồng lao động bằng văn bản với người chưa đủ 15 tuổi và người đại diện theo pháp luật của người đó;

b) Bố trí giờ làm việc không ảnh hưởng đến thời gian học tập của người chưa đủ 15 tuổi;

c) Phải có giấy khám sức khỏe của cơ sở khám bệnh, chữa bệnh có thẩm quyền xác nhận sức khỏe của người chưa đủ 15 tuổi phù hợp với công việc và tổ chức kiểm tra sức khỏe định kỳ ít nhất một lần trong 06 tháng;

d) Bảo đảm điều kiện làm việc, an toàn, vệ sinh lao động phù hợp với lứa tuổi.

2. Người sử dụng lao động chỉ được tuyển dụng và sử dụng người từ đủ 13 tuổi đến chưa đủ 15 tuổi vào làm các công việc nhẹ theo quy định tại khoản 3 Điều 143 của Bộ luật này.

3. Người sử dụng lao động không được tuyển dụng và sử dụng người chưa đủ 13 tuổi làm việc, trừ các công việc nghệ thuật, thể dục, thể thao nhưng không làm tổn hại đến sự phát triển thể lực, trí lực, nhân cách của người chưa đủ 13 tuổi và phải có sự đồng ý của cơ quan chuyên môn về lao động thuộc Ủy ban nhân dân cấp tỉnh.

4. Bộ trưởng Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội quy định chi tiết Điều này”.

- Phụ lục II Ban hành kèm theo Thông tư 09/2020/TT-BLĐTBXH ngày 12/11/2020 của Bộ Lao động Thương binh và Xã hội hướng dẫn về lao động chưa thành niên quy định danh mục công việc nhẹ người từ đủ 13 tuổi đến chưa đủ 15 tuổi được làm như sau:

4. Các nghề truyền thống: chấm men gốm; cưa vỏ trai; làm giấy dó; làm nón lá; chấm nón; dệt chiếu; làm trống; dệt thổ cẩm; thêu thổ cẩm; làm bún gạo; làm miến; làm giá đỗ; làm bánh đa; dệt tơ tằm; se sợi hoa sen; vẽ tranh sơn mài, se nhang, làm vàng mã (trừ các công đoạn có sử dụng hóa chất độc hại như sơn ta, hóa chất tẩy rửa, hóa chất dùng để ướp màu, hóa chất tạo mùi, tạo tàn nhang cong…).

5. Các nghề thủ công mỹ nghệ: thêu ren; mộc mỹ nghệ; làm lược sừng; làm tranh dân gian (tranh Đông Hồ, tranh Hàng Trống…); nặn tò he; làm tranh khắc gỗ, biểu tranh lụa; nhặt vỏ sò, điệp để gắn trên tranh mỹ nghệ; mài đánh bóng tranh mỹ nghệ; xâu chuỗi tràng hạt kết cườm, đánh bóng trang sức mỹ nghệ; làm rối búp bê; làm thiếp mừng các sản phẩm từ giấy nghệ thuật trang trí trên thiếp mừng; làm khung tranh mô hình giấy, hộp giấy, túi giấy.

6. Đan lát, làm các đồ gia dụng, đồ thủ công mỹ nghệ từ nguyên liệu tự nhiên như: mây, tre, nứa, dừa, chuối, bèo lục bình, đay, cói, quế, guột, đót, lá nón.

7. Gói nem, gói kẹo, gói bánh(trừ việc vận hành hoặc sử dụng các máy, thiết bị, dụng cụ đóng gói).

9. Làm cỏ vườn rau sạch; thu hoạch rau, củ, quả sạch theo mùa.

10. Chăn thả gia súc tại nông trại.

11. Phụ gỡ lưới cá, đan lưới cá, phơi khô thủy sản.

12. Cắt chỉ, đơm nút, thùa khuyết, đóng gói vào hộp các sản phẩm dệt thủ công”.

- Khoản 3 Điều 29 Nghị định 12/2022/NĐ-CP ngày 17/01/2022 của Chính phủ quy định về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực lao động, bảo hiểm xã hội, người lao động Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng. Trong đó quy định mức xử phạt đối với hành vi vi phạm quy định về lao động chưa thành niên như sau:

“3. Phạt tiền từ 50.000.000 đồng đến 75.000.000 đồng đối với người sử dụng lao động có một trong các hành vi sau đây:

a) Sử dụng người từ 13 tuổi đến chưa đủ 15 tuổi làm công việc ngoài danh mục được pháp luật cho phép theo quy định tại khoản 3 Điều 143 của Bộ luật Lao động;

b) Sử dụng người chưa đủ 13 tuổi làm công việc ngoài danh mục được pháp luật cho phép theo quy định tại khoản 3 Điều 145 của Bộ luật Lao động hoặc sử dụng người chưa đủ 13 tuổi làm công việc được pháp luật cho phép mà chưa được sự đồng ý của cơ quan chuyên môn về lao động thuộc Ủy ban nhân dân cấp tỉnh;

c) Sử dụng người lao động từ đủ 15 tuổi đến chưa đủ 18 tuổi làm các công việc bị cấm hoặc làm việc tại nơi làm việc bị cấm quy định tại Điều 147 của Bộ luật Lao động nhưng chưa đến mức truy cứu trách nhiệm hình sự.

Theo quy định của pháp luật thì người từ đủ 13 tuổi đến chưa đủ 15 tuổi chỉ được làm công việc nhẹ theo danh mục do Bộ trưởng Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội ban hành. Theo đó, công việc của em P tại nhà hàng không thuộc danh mục được quy định, do vậy chủ nhà hàng bị phạt tiền từ 50.000.000 đồng đến 75.000.000 đồng đối với hành vi sử dụng người từ 13 tuổi đến chưa đủ 15 tuổi làm công việc ngoài danh mục được pháp luật cho phép.